CLS چیست و چرا در سئو اهمیت دارد؟

در دنیای امروز، سرعت و کیفیت تجربه کاربری وب سایت ها اهمیت بالایی پیدا کرده است. یکی از شاخص های کلیدی که گوگل برای سنجش این تجربه معرفی کرده، CLS یا Cumulative Layout Shift است. این معیار نشان می دهد که در هنگام بارگذاری صفحه، آیا عناصر صفحه به طور ناگهانی و آزاردهنده جابه جا می شوند یا خیر. جابه جایی ناگهانی محتوا می تواند باعث سردرگمی و ناراحتی کاربران شود و حتی روی رتبه سایت در نتایج جستجو تأثیر منفی بگذارد. در این مقاله، به زبان ساده و کاربردی، مفهوم CLS، اهمیت آن در سئو، عوامل ایجاد مشکل و روش های بهینه سازی آن را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید تجربه کاربری سایت خود را به بهترین شکل ممکن بهبود دهید.

برای مطالعه بیشتر حتما بخوانید: افزایش سرعت وب سایت با 14 تکنیک تضمینی

1. CLS چیست؟ تعریف ساده و قابل فهم

CLS یا Cumulative Layout Shift یکی از شاخص های کلیدی Core Web Vitals است که توسط گوگل برای ارزیابی تجربه کاربری صفحات وب معرفی شده است. این معیار، میزان پایداری چیدمان صفحه در حین بارگذاری را اندازه گیری می کند.

به زبان ساده:
اگر محتوای صفحه پس از شروع بارگذاری به طور ناگهانی جابه جا شود (مثلاً یک دکمه یا تصویر بالا یا پایین برود)، CLS آن صفحه بالا خواهد بود. چنین رفتاری برای کاربر آزاردهنده است و از دید گوگل یک تجربه کاربری ضعیف به حساب می آید.

این شاخص چه چیزی را بررسی می کند؟
CLS فقط تغییرات ناگهانی در چیدمان صفحه را، بدون دخالت کاربر، مورد سنجش قرار می دهد. هرگونه حرکت ناخواسته اجزای بصری در صفحه، در این معیار لحاظ می شود.

مخفف چیست؟
CLS مخفف Cumulative Layout Shift به معنای «تغییر تجمعی چیدمان» است.

در کدام ابزارها دیده می شود؟

Google PageSpeed Insights
Google Search Console (بخش Core Web Vitals)
Lighthouse

2. CLS چگونه کار می کند؟

CLS بر اساس میزان و شدت جابه جایی عناصر در طول بارگذاری صفحه محاسبه می شود. هر بار که یک عنصر بدون پیش بینی و بدون تعامل کاربر جابه جا شود، به امتیاز CLS اضافه می شود.

مبنای محاسبه چگونه است؟
گوگل برای اندازه گیری CLS از دو فاکتور استفاده می کند:

Impact Fraction: چه بخشی از صفحه تحت تأثیر جابه جایی قرار گرفته
Distance Fraction: آن عنصر چقدر جابه جا شده است

حاصل ضرب این دو عدد، یک "نمره کوچک" ایجاد می کند و مجموع آن ها، نمره نهایی CLS صفحه است.

2.1 مثال هایی از مشکلات رایج CLS:

تصویری که بدون تعیین ابعاد بارگذاری می شود: ابتدا هیچ فضایی برای آن رزرو نشده و هنگام لود، بقیه محتوا را به پایین می برد.
فونت سفارشی که دیر لود می شود: ابتدا متن با یک فونت پیش فرض نمایش داده می شود و پس از بارگذاری فونت اصلی، ابعاد متن تغییر کرده و باعث جابه جایی می شود.
بنر تبلیغاتی یا iframe که به صورت ناگهانی ظاهر می شود: با ورود آن، سایر اجزای صفحه جابه جا می شوند.
دکمه یا لینک CTA که مکان ثابتی ندارد و هنگام بارگذاری صفحه بالا یا پایین می رود.

3. چرا CLS در سئو اهمیت دارد؟

CLS فقط یک مشکل ظاهری نیست؛ مستقیماً بر رتبه سایت در نتایج جست وجوی گوگل و رضایت کاربران تأثیر می گذارد.

3.1 ارتباط با Core Web Vitals

گوگل از سال 2021 معیارهای Core Web Vitals را به عنوان بخشی از فاکتورهای رتبه بندی در نظر گرفته است. CLS یکی از سه شاخص اصلی این مجموعه است، در کنار LCP و FID.
به زبان ساده: اگر CLS سایت شما بالا باشد، شانس شما برای قرار گرفتن در نتایج برتر گوگل کاهش می یابد.

3.2 تجربه کاربری ضعیف = نرخ پرش بالا

صفحه ای که اجزایش بی ثبات باشند، برای کاربران سردرگم کننده است. این موضوع:

اعتماد کاربر را کاهش می دهد
احتمال کلیک اشتباه را بالا می برد
باعث ترک سریع صفحه (Bounce Rate بالا) می شود

همه این ها سیگنال هایی منفی برای گوگل هستند.

3.3 تاثیر CLS روی سایت های فروشگاهی

در فروشگاه های اینترنتی، حتی یک جابه جایی کوچک می تواند تجربه خرید را مختل کند. به عنوان مثال، کاربر قصد دارد روی دکمه «پرداخت» کلیک کند، اما به دلیل جابه جایی ناگهانی عناصر، روی گزینه «حذف از سبد خرید» کلیک می شود.
این خطاهای ظاهراً ساده می توانند باعث کاهش اعتماد مشتری، ترک فرایند خرید و در نتیجه کاهش مستقیم فروش شوند. در فضای رقابتی فروش آنلاین، چنین تجربه ای برای کاربر به سادگی منجر به از دست رفتن او خواهد شد.

برای مطالعه بیشتر حتما بخوانید: کشینگ (Caching) چیست و چگونه سرعت سایت را افزایش می دهد؟

4. چگونه CLS سایت را اندازه گیری کنیم؟

برای بررسی CLS سایت، ابزارهای رایگان و دقیقی در دسترس هستند که داده های واقعی کاربران یا شبیه سازی شده را ارائه می دهند:

PageSpeed Insights: گوگل در این ابزار، امتیاز CLS را هم از داده های واقعی (Field Data) و هم آزمایشگاهی (Lab Data) نمایش می دهد. کافی ست آدرس صفحه تان را وارد کنید تا عدد CLS و جزئیات آن را ببینید.
Search Console: در بخش Core Web Vitals سرچ کنسول، لیستی از URLهایی که CLS بالا دارند نمایش داده می شود. این گزارش براساس داده های واقعی کاربران کروم تهیه شده و برای ردیابی صفحات مشکل دار بسیار کاربردی است.
Lighthouse: با استفاده از DevTools در مرورگر کروم می توانید گزارش Lighthouse بگیرید. این گزارش، CLS صفحه را به صورت شبیه سازی شده محاسبه می کند.

امتیاز CLS چطور ارزیابی می شود؟

خوب (Good): کمتر از 0.1
نیاز به بهبود (Needs Improvement): بین 0.1 تا 0.25
ضعیف (Poor): بیشتر از 0.25

5. چه عواملی باعث ایجاد CLS می شوند؟

تصاویر بدون تعیین اندازه: وقتی برای تصاویر height و width مشخص نمی شود، مرورگر فضای مورد نیاز را از قبل رزرو نمی کند. همین باعث می شود تصویر هنگام بارگذاری، محتوا را به پایین هل دهد و چیدمان صفحه تغییر کند.
فونت های سفارشی: استفاده از فونت های خاص بدون لودینگ مناسب باعث تغییر ناگهانی ظاهر متن می شود. ابتدا فونت پیش فرض نمایش داده می شود و بعد از لود فونت اصلی، ابعاد متن عوض می شود و سایر اجزای صفحه جابه جا می شوند.
تبلیغات و iframeها: بنرهای تبلیغاتی یا آی فریم ها اگر بدون جای گذاری اولیه وارد صفحه شوند، باعث می شوند دیگر اجزای صفحه حرکت کنند. این مشکل در نسخه موبایل شدیدتر هم می شود.
محتوای داینامیک: باکس هایی مثل هشدارها، پیام های خوش آمدگویی یا پیشنهاد ویژه که بعد از لود صفحه ظاهر می شوند، در صورتی که از قبل فضایی برای آن ها پیش بینی نشده باشد، باعث افزایش CLS می شوند.
جاوااسکریپت و اسکریپت های تأخیری: بارگذاری عناصر با جاوااسکریپت به صورت تأخیری یا ناهمگام، بدون مدیریت چیدمان، می تواند اجزای صفحه را جابه جا کند و تجربه کاربر را مختل کند.

6. روش های کاهش و بهینه سازی CLS

برای کاهش CLS و بهبود پایداری چیدمان صفحه، راهکارهای عملی زیر را اجرا کنید:

تعیین ابعاد دقیق برای تصاویر و ویدئوها: همیشه در کد HTML یا CSS ابعاد (height و width) مشخص کنید تا مرورگر بتواند قبل از بارگذاری، فضای لازم را رزرو کند و جابه جایی اتفاق نیفتد.
رزرو فضای مناسب برای تبلیغات و آی فریم ها: قبل از بارگذاری بنرها و iframeها، فضای ثابت و مشخصی به آن ها اختصاص دهید تا باعث جابه جایی سایر عناصر نشوند.
لود فونت ها با استراتژی مناسب: استفاده از روش هایی مثل font-display: swap باعث می شود متن با فونت پیش فرض نمایش داده شود و به محض بارگذاری فونت اصلی، تغییر ناگهانی ظاهر ایجاد نشود.
مدیریت بارگذاری محتوای داینامیک: برای محتواهایی که بعد از بارگذاری صفحه اضافه می شوند (مثل نوتیفیکیشن ها)، فضای از قبل رزرو کنید یا آن ها را به صورت غیرمخرب بارگذاری نمایید.
کاهش استفاده از اسکریپت های تأخیری ناهمگام: اگر از اسکریپت هایی استفاده می کنید که عناصر را با تأخیر وارد صفحه می کنند، حتماً چیدمان و فضای لازم را از قبل مدیریت کنید.

جمع بندی و در آخر: CLS را جدی بگیرید!

CLS یکی از مهم ترین فاکتورهای تجربه کاربری و سئو فنی است که نباید نادیده گرفته شود. جابه جایی ناگهانی عناصر صفحه، علاوه بر ایجاد مزاحمت برای کاربران، می تواند رتبه سایت شما را در گوگل تحت تاثیر منفی قرار دهد.

برای بهبود CLS، باید به دقت عوامل ایجاد آن را بشناسید و راهکارهای بهینه سازی را به صورت اصولی اجرا کنید. تعیین ابعاد تصاویر، مدیریت تبلیغات، لود صحیح فونت ها و کنترل بارگذاری محتوای داینامیک، بخش هایی از این مسیر هستند.

به یاد داشته باشید، تجربه کاربری بهتر برابر است با افزایش رضایت کاربران، کاهش نرخ پرش و در نهایت موفقیت بیشتر سایت شما در نتایج جستجو.

سوالات متداول

در این بخش می خواهیم به رایج ترین سوالات درباره CLS و تأثیر آن بر سئو و تجربه کاربری پاسخ دهیم:

1. آیا CLS فقط روی نسخه دسکتاپ سایت تأثیر دارد یا نسخه موبایل هم مهم است؟

خیر، گوگل در رتبه بندی سایت ها بیشتر به تجربه کاربری نسخه موبایل توجه دارد. اگر سایت شما در موبایل دچار جابجایی ناگهانی عناصر (CLS بالا) شود، تاثیر منفی بیشتری نسبت به دسکتاپ دارد. پس همیشه عملکرد موبایل را جداگانه بررسی و بهینه سازی کنید.

2. آیا تبلیغات گوگل ادسنس باعث بالا رفتن CLS می شود؟

بله، یکی از دلایل شایع افزایش CLS، تبلیغات دینامیک یا بدون فضای رزرو شده است. اگر اسکریپت تبلیغاتی در زمان بارگذاری باعث تغییر چیدمان صفحه شود، امتیاز CLS سایت کاهش می یابد. راه حل این است که فضای تبلیغ را از قبل مشخص و ثابت نگه دارید.

3. تفاوت CLS با FID و LCP در Core Web Vitals چیست؟

هر کدام از این سه معیار، جنبه خاصی از تجربه کاربری را ارزیابی می کنند:

CLS: پایداری بصری (آیا عناصر صفحه بدون هشدار جابجا می شوند؟)
LCP: زمان بارگذاری بزرگ ترین عنصر قابل مشاهده
FID: واکنش پذیری سایت به تعاملات کاربر (مثل کلیک یا تایپ)
پس CLS تنها یکی از ستون های کلیدی تجربه کاربری است و به تنهایی کافی نیست.

4. آیا بهینه سازی CLS باعث افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate) می شود؟

در بسیاری از موارد، بله. وقتی کاربر هنگام کلیک یا مطالعه صفحه با جابجایی ناگهانی عناصر مواجه نشود، اعتماد بیشتری به سایت پیدا می کند و تجربه روان تری خواهد داشت. این موضوع به طور مستقیم می تواند نرخ پرش را کاهش و نرخ تبدیل را افزایش دهد.

5. اگر سایت من اپلیکیشن محور باشد (SPA)، باز هم CLS مهم است؟

بله، در سایت های SPA (Single Page Application) که از فریم ورک هایی مثل React یا Vue استفاده می کنند، CLS می تواند به دلیل بارگذاری ناگهانی محتوا یا استفاده نادرست از تصاویر و فونت ها افزایش یابد. در این موارد بهتر است از ابزارهای مخصوص مثل Lighthouse یا Web Vitals Extension برای بررسی دقیق تر استفاده کنید.

طراحی سایت مشابه دیوار با امکانات کامل و قیمت مناسب

آیا به دنبال طراحی سایت مشابه دیوار هستید؟ ما در نوپرداز با استفاده از اسکریپت اختصاصی و بدون وردپرس، سایتی مدرن، سریع و امن برای شما طراحی می کنیم. دقیقاً مطابق با نیاز کسب وکارتان!

ویژگی های برجسته خدمات ما: