با وجود هزینه های سنگین تبلیغات سنتی و بی اثر شدن روش های تبلیغاتی، برخی از کسب و کار به بازاریابی چریکی روی می آورند. این نوع بازاریابی بر پایه خلق احساس و تجربه متفاوت است و سعی میکند با روش های خلاقانه برند خود را وایرال کند. در این مقاله به طور کامل بازاریابی چریکی را توضیح داده ام به همراه اشتباهات رایج و مراحل اجرای آن، پس اگر به این موضوع علاقه دارید ادامه این مقاله را مطالعه کنید.
برای مطالعه بیشتر حتما بخوانید: بازاریابی دهان به دهان: چگونه با حرف مردم برنده شویم؟
1. تعریف بازاریابی چریکی و ضرورت استفاده از آن در فضای رقابتی امروز
بازاریابی چریکی یک روش خلاقانه و کم هزینه در بازاریابی است که در دنیای امروز خیلی کاربرد دارد. زیرا مردم دیگر نسبت به تبلیغات سنتی و روش های دیگر مقاومت نشان می دهند و نیاز است با روش های خلاقانه آن ها را متحیر کرد.
همچنین بازاریابی چریکی بسیار کم هزینه است و در این اوضاع بد اقتصادی ایران می تواند روش خیلی مناسبی باشد. این روش بازاریابی با غافلگیر کردن و تعامل مستقیم یا غیرمستقیم با مخاطب، باعث می شود برند در ذهن مخاطب ماندگار شود.
2. تفاوت بازاریابی چریکی با رویکردهای سنتی و دیجیتال
برای درک بهتر بازاریابی چریکی، لازم است تفاوت آن با دو روش رایج دیگر یعنی بازاریابی سنتی و بازاریابی دیجیتال را بررسی کنیم. این مقایسه به شما کمک میکند که متوجه شوید چرا برخی کسب و کارها ترجیح میدهند از این روش بازاریابی استفاده کنند.
در بازاریابی سنتی، تاکید اصلی بر تبلیغات گسترده، رسانه های پرهزینه مانند تلویزیون، بیلبورد، روزنامه و مجله است. این روش ها معمولاً نیازمند بودجه های بالا و زمان بر هستند. در مقابل، بازاریابی چریکی از تعاملات خلاقانه و ایده های غیرمنتظره برای جلب توجه استفاده می کند و وابسته به رسانه های بزرگ نیست.
بازاریابی دیجیتال یا همان دیجیتال مارکتینگ در بستر اینترنت و به کمک ابزارهایی مانند سئو، تبلیغات کلیکی، ایمیل مارکتینگ و شبکه های اجتماعی مشتریان را جذب میکند. بازاریابی دیجیتال وابسته به اینترنت و نیازمند تسلط به ابزارهای آن است. در مقابل، بازاریابی چریکی به فضای آنلاین وابسته نیست. ممکن است یک دیوارنویسی خلاقانه، یک نمایش خیابانی یا حتی یک بسته بندی غیرمنتظره باشد که مخاطب را شگفت زده می کند. تمرکز آن فقط بر خلق احساس و تجربه است.
3. چه نوع کسب وکارهایی بیشترین بهره را از بازاریابی چریکی می برند؟
بازاریابی چریکی برای همه نوع کسب وکاری مناسب نیست، اما برای برخی بهترین روش است.
کسب و کارهایی که بودجه زیادی ندارند و در اوایل کار خود هستند، اما می خواهند سریع دیده شوند و بفروشند، این روش عالی است. بازاریابی چریکی به آن ها اجازه می دهد بدون صرف هزینه های سنگین تبلیغات، در میان رقبا دیده شوند و در ذهن مخاطب باقی بمانند.
از آنجایی که بازاریابی چریکی بر خلق تجربه و احساس تمرکز دارد، برای کسب و کارهایی که احساس مردم را بیشتر درگیر می کنند، بهتر است. به طور مثال یک برند نوشیدنی انرژی زا با هویت جوان پسند و پرجنب وجوش، خیلی بهتر می تواند از بازاریابی چریکی بهره مند شود تا یک برند رسمی بیمه.
4. مراحل طراحی و اجرای یک کمپین بازاریابی چریکی موفق
اجرای یک کمپین موفق در بازاریابی چریکی، نیازمند خلاقیت به همراه برنامه ریزی دقیق و شناخت درست از مخاطب است. برخلاف ظاهر ساده و هیجان انگیز آن، پشت هر کمپین چریکی موفق یک روند کاملاً منظم و حساب شده قرار دارد. در ادامه، مراحل کلیدی برای طراحی و اجرای مؤثر این نوع کمپین را به تفصیل بررسی می کنیم:
4.1. تعریف هدف کمپین
پیش از هر اقدامی باید بدانید دقیقا چه می خواهید. هدف گذاری در این مرحله باید شفاف، قابل اندازه گیری و متناسب با شرایط کسب وکار باشد. برای مثال، ممکن است هدف شما افزایش آگاهی از برند در یک منطقه خاص باشد، یا معرفی یک محصول جدید برای یک گروه سنی مشخص.
داشتن هدف دقیق باعث می شود کل کمپین جهت دار باشد و در مرحله ارزیابی هم بتوان موفقیت یا عدم موفقیت آن را سنجید. بسیاری از کمپین های ضعیف دقیقاً به همین دلیل شکست می خورند: چون از ابتدا مشخص نبوده که به دنبال چه نتیجه ای هستند.
برای مطالعه بیشتر حتما بخوانید: فرق بازاریابی و فروش چیست؟ (توضیح کامل) به همراه مثال
4.2. شناخت دقیق مخاطب هدف
بازاریابی چریکی قرار نیست برای همه جذاب باشد، بلکه باید دقیقا با مخاطب مشخصی ارتباط برقرار کند. برای این کار، لازم است اطلاعات کاملی از مخاطب داشته باشید؛ از جمله سن، جنسیت، علایق، دغدغه ها، رفتارهای روزمره و حتی محیط های فیزیکی یا دیجیتالی که در آن ها حضور دارند.
برای مثال، اگر مخاطب هدف شما نوجوانان هستند، استفاده از عناصر طنز، موسیقی، گرافیتی یا چالش های خیابانی ممکن است بسیار موثرتر از یک پیام جدی باشد. اما اگر مخاطب شما افراد حرفه ای و جدی هستند، باید شکل کمپین متناسب با ارزش های آن ها طراحی شود.
4.3. خلق ایده خلاقانه
قلب هر کمپین چریکی، ایده ای است که بتواند غافلگیر کند، در ذهن بماند و در عین حال پیام برند را منتقل کند. این ایده باید ساده اما اثرگذار باشد؛ نباید پیچیده یا مبهم باشد به طوری که مخاطب متوجه نشود پیام چیست.
نکته مهم در خلق ایده این است که خلاقیت نباید صرفاً به خاطر جلب توجه باشد. کمپین های چریکی که فقط می خواهند شوکه کنند اما ارتباطی با برند ندارند، نه تنها بی اثر می مانند بلکه حتی باعث آسیب به اعتبار برند می شوند. ایده باید از درون هویت برند بیرون بیاید و مکمل ارزش های آن باشد.
4.4. انتخاب زمان و مکان مناسب برای اجرا
موقعیت یابی زمانی و مکانی در کمپین های چریکی اهمیت زیادی دارد. چون اغلب این کمپین ها در محیط های عمومی یا واقعی اجرا می شوند، باید بدانید بهترین زمان و مکان برای بیشترین اثربخشی کجاست. مثلاً اجرای یک کمپین خیابانی در ساعات خلوت یا مکان هایی با تردد کم، عملاً هیچ بازدهی نخواهد داشت.
همچنین باید به مناسبت ها و رویدادهای جاری توجه کرد. استفاده هوشمندانه از مناسبت های تقویمی یا شرایط اجتماعی روز می تواند تاثیر کمپین را چند برابر کند. اما از طرف دیگر، انتخاب زمان و مکان اشتباه می تواند منجر به سوءتفاهم یا حتی واکنش منفی شود.
4.5. آماده سازی اجرا و هماهنگی اجرایی
مرحله اجرا، مهم ترین بخش عملیات است. چون در بسیاری از موارد فقط یک فرصت برای اجرای کمپین وجود دارد، باید همه چیز از قبل آماده شده باشد. از طراحی جزئیات، آماده سازی تیم اجرایی، هماهنگی با نهادهای شهری (در صورت نیاز) تا تهیه تجهیزات، برنامه ریزی دقیق الزامی است.
این مرحله نباید سرسری گرفته شود، چون یک خطای کوچک می تواند همه زحمات قبلی را از بین ببرد. همچنین اگر کمپین به کمک افراد اجرا می شود (مثل نمایش خیابانی یا تعامل حضوری)، باید افراد آموزش دیده و هماهنگ باشند تا پیام برند دقیقاً همانطور که برنامه ریزی شده منتقل شود.
4.6. مستندسازی و پوشش رسانه ای
ثبت ویدیوها، عکس ها، واکنش مخاطبان و پشت صحنه ها بسیار مهم است، چون این محتوا می تواند بعداً در فضای آنلاین منتشر شود و تاثیر کمپین را چندین برابر کند.
در بسیاری از کمپین های موفق، آنچه باعث وایرال شدن شده، نه خود اجرای فیزیکی، بلکه محتوایی بوده که از آن تولید و منتشر شده است. بنابراین حتما باید قبل از اجرا یک تیم برای ثبت حرفه ای محتوا و تدوین آن آماده باشد.
4.7. تحلیل نتایج و ارزیابی تاثیر
در نهایت، باید بدانید کمپین چقدر موفق بوده است. آیا هدف گذاری اولیه محقق شده؟ واکنش ها مثبت بوده یا منفی؟ برند چه تصوری در ذهن مخاطب ایجاد کرده؟ این تحلیل می تواند با استفاده از روش هایی مثل بررسی آمار بازدید، تعداد تعاملات در شبکه های اجتماعی، نظر سنجی از مخاطبان یا حتی افزایش فروش در بازه زمانی مشخص انجام شود.
بدون ارزیابی، تجربه ای شکل نمی گیرد و کمپین های بعدی ممکن است همان اشتباهات را تکرار کنند. تحلیل دقیق باعث می شود بتوانید الگوهای رفتاری مخاطب را بهتر بشناسید و در کمپین های آینده هوشمندتر عمل کنید.
5. خطاهای رایج در بازاریابی چریکی و راه های پیشگیری از آن ها
با وجود تمام مزایایی که بازاریابی چریکی دارد، اگر به درستی اجرا نشود، می تواند نه تنها بی تأثیر باشد بلکه اعتبار برند را هم زیر سؤال ببرد. بسیاری از کسب وکارها به دلیل شتاب زدگی، ناآگاهی یا نبود تجربه، دچار اشتباهاتی می شوند که کل کمپین را بی اثر یا حتی اعتبار برند را نابود می کنند. در ادامه، به رایج ترین خطاها در این حوزه می پردازیم و راهکارهای جلوگیری از آن ها را بررسی می کنیم.
5.1. نداشتن هدف مشخص
یکی از رایج ترین اشتباهات، شروع کمپین بدون داشتن هدف مشخص است. برخی برندها فقط به خاطر اینکه «می خواهند متفاوت باشند"، دست به اجرای ایده های عجیب می زنند؛ بدون اینکه بدانند دقیقاً می خواهند چه نتیجه ای بگیرند. همان طور که در بخش طراحی کمپین هم گفتیم، نبود هدف باعث می شود هیچ معیاری برای ارزیابی موفقیت وجود نداشته باشد و حتی مخاطب پیام اصلی را درک نکند.
راهکار: قبل از هر اقدامی، هدف کمپین را با عدد و شاخص قابل اندازه گیری تعیین کنید. مثلاً افزایش ۲۰ درصدی بازدید از فروشگاه، یا رشد ۵۰ درصدی دنبال کننده در یک هفته.
برای مطالعه بیشتر حتما بخوانید: ۲۰ استراتژی بازاریابی کم هزینه برای جذب تعداد زیادی مشتری
5.2. شناخت ناکافی از مخاطب
اگر کمپین برای مخاطب نادرست طراحی شود یا زبان و سلیقه او را در نظر نگیرد، احتمال شکست بسیار بالاست. یکی از اشتباهات پرتکرار این است که کسب وکارها تصور می کنند همه مخاطبان به ایده های عجیب واکنش مثبت نشان می دهند، در حالی که بسیاری از افراد ممکن است پیام را نادرست تفسیر یا حتی ناراحت شوند.
راهکار: حتما پیش از اجرا، مخاطب هدف را به طور دقیق بشناسید. حتی می توانید ایده را به صورت محدود آزمایش کنید و بازخورد بگیرید.
5.3. بیش ازحد تکیه بر شوک و جنجال
بعضی برندها فکر می کنند هرچه کمپین عجیب تر یا جنجالی تر باشد، موفق تر خواهد بود. در حالی که اگر کمپین فقط شوکه کننده باشد و هیچ ارتباطی با برند نداشته باشد، به زودی فراموش می شود یا حتی با واکنش منفی روبرو خواهد شد.
راهکار: مطمئن شوید ایده ای که اجرا می کنید با هویت برند، محصول و ارزش های شما همخوانی دارد. شوک اگر قرار است باشد، باید در خدمت انتقال پیام برند باشد، نه صرفاً برای دیده شدن.
5.4. نادیده گرفتن ملاحظات فرهنگی و اجتماعی
اجرای کمپینی که با عرف یا ارزش های فرهنگی جامعه در تضاد باشد، ممکن است به جای جلب توجه، موجب اعتراض یا حتی بحران شود. این موضوع در ایران حساس تر از بسیاری کشورهاست و اجرای بدون ملاحظه می تواند تبعات جدی برای برند داشته باشد.
راهکار: پیش از اجرا، حتما ایده را از منظر فرهنگی و اجتماعی بررسی کنید. اگر لازم است با مشاوران فرهنگی یا حقوقی مشورت کنید تا از ایجاد حاشیه یا سوءتفاهم جلوگیری شود.
5.5. نبود هماهنگی اجرایی
حتی اگر ایده عالی باشد، اگر اجرا ضعیف، شلخته یا بی برنامه باشد، تاثیر آن از بین می رود. این خطا بیشتر زمانی رخ می دهد که برندها تصور می کنند «بازاریابی چریکی یعنی بدون برنامه حرکت کردن"، در حالی که برعکس، به دلیل حساسیت اجرا، باید همه چیز دقیق تر و منظم تر باشد.
راهکار: تمام مراحل اجرا را از قبل برنامه ریزی و شبیه سازی کنید. نقش هر فرد، ابزار لازم، زمان بندی و واکنش به موقعیت های پیش بینی نشده باید مشخص باشد.
5.6. مستندسازی ضعیف یا فراموش شده
بسیاری از کمپین ها صرفاً در لحظه اجرا دیده می شوند و بعد از آن چیزی برای ادامه مسیر باقی نمی ماند. اگر مستندسازی درستی صورت نگیرد، شما فرصت توسعه کمپین در فضای دیجیتال و شبکه های اجتماعی را از دست می دهید.
راهکار: همیشه یک تیم تولید محتوا برای پوشش حرفه ای کمپین در نظر بگیرید. ویدیو، عکس، روایت پشت صحنه، واکنش مخاطبان و داستان کمپین باید ثبت و به خوبی منتشر شود.
6. نقش شبکه های اجتماعی در تقویت اثرگذاری بازاریابی چریکی
در دنیای امروز، هیچ کمپین بازاریابی چریکی واقعاً موفق نیست مگر اینکه در شبکه های اجتماعی دیده شود. این پلتفرم ها به برندها کمک می کنند که دامنه تأثیر اقدامات خود را از فضای محدود فیزیکی به یک بستر گسترده آنلاین گسترش دهند. شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام، توییتر (ایکس)، تلگرام و حتی آپارات در ایران، می توانند باعث شوند یک کمپین ساده و محلی وایرال شود.
6.1. بازتولید محتوا و وایرال شدن
بازاریابی چریکی در ذات خود به دنبال جلب توجه است. اما زمانی این توجه تبدیل به موفقیت می شود که بتواند در فضای آنلاین بازنشر شود. شبکه های اجتماعی این امکان را می دهند که کاربران با اشتراک گذاری، لایک، کامنت و حتی بازنشر محتوای کمپین، به پخش شدن آن کمک کنند.
اگر محتوای کمپین به درستی مستندسازی شده باشد (همانطور که در تیتر قبلی گفتیم)، امکان وایرال شدن آن در فضای مجازی بسیار زیاد می شود. در واقع، بخش بزرگی از اثربخشی بازاریابی چریکی از همین طریق حاصل می شود.
6.2. تعامل با مخاطب و تقویت ارتباط برند
یکی از مزیت های مهم شبکه های اجتماعی، ایجاد امکان تعامل مستقیم با مخاطب است. بعد از اجرای یک کمپین چریکی، برند می تواند با دنبال کنندگان خود گفت وگو کند، واکنش ها را تحلیل کند و احساسات مخاطبان را بسنجد.
این ارتباط دوطرفه باعث می شود که مخاطب احساس کند بخشی از تجربه برند بوده و این خود منجر به افزایش وفاداری و درگیری ذهنی با برند خواهد شد. مثلا پاسخ دادن به نظرات، بازنشر استوری های مردم یا استفاده از هشتگ اختصاصی کمپین می تواند این احساس تعلق را تقویت کند.
6.3. افزایش عمر کمپین
اجرای فیزیکی کمپین ممکن است چند دقیقه یا چند ساعت بیشتر طول نکشد، اما انتشار آن در شبکه های اجتماعی باعث می شود تاثیر آن برای روزها و حتی هفته ها ادامه داشته باشد. برندهایی که به خوبی از این فضا استفاده می کنند، می توانند کمپین را به صورت سریالی ادامه دهند، واکنش ها را منتشر کنند یا حتی مسابقه و تعامل جدیدی بر پایه کمپین راه اندازی کنند.
به این ترتیب، یک اقدام ساده خیابانی می تواند به بستری برای تولید محتوای مداوم تبدیل شود که تاثیرگذاری آن به مراتب بیشتر از اجرای اولیه خواهد بود.
6.4. تحلیل و بررسی نتایج با ابزارهای در دسترس
شبکه های اجتماعی ابزارهای ساده و قابل فهمی برای تحلیل عملکرد دارند. با استفاده از آمارهایی مثل تعداد بازدید، ذخیره، اشتراک گذاری، نرخ تعامل و افزایش دنبال کننده، می توان عملکرد کمپین را دقیق تر بررسی کرد. این اطلاعات کمک می کنند تا در کمپین های بعدی، تصمیم های بهتری گرفته شود.
نرم افزار نوبت دهی حرفه ای نوپرداز
اگر به دنبال بهترین نرم افزار نوبت دهی هستید، نوپرداز در خدمت شماست. نرم افزار نوبت دهی نوپرداز با نسخه های وب، اندروید و iOS، مدیریت نوبت ها را ساده، سریع و دقیق می کند. با امکاناتی مثل نوبت سریع، تقویم کاری، مسیریابی، پرداخت آنلاین و پنل مدیریتی حرفه ای، فرآیند نوبت دهی در مطب ها، درمانگاه ها و مراکز خدماتی بهینه شده و رضایت مراجعان افزایش می یابد.
نوپرداز با طراحی کاربرپسند و قابلیت شخصی سازی بالا، مناسب کسب وکارهای کوچک تا سازمان های بزرگ است و تجربه ای متفاوت از سرعت و دقت در مدیریت نوبت ها را به شما ارائه می دهد.
جمع بندی: بازاریابی چریکی، خلاقیت در سایه محدودیت ها
بازاریابی چریکی به عنوان روشی خلاقانه و مقرون به صرفه، فرصت هایی ویژه برای کسب وکارها فراهم می کند که در فضای رقابتی امروز بتوانند با بودجه محدود نیز اثری ماندگار ایجاد کنند. این نوع بازاریابی بر مبنای شناخت دقیق مخاطب، خلاقیت در ایده پردازی، و اجرای دقیق بنا شده است.
محدودیت ها و چالش های موجود در فضای کسب وکارهای ایرانی، به جای مانعی بزرگ، می توانند محرک نوآوری و فکر تازه باشند؛ چرا که بازاریابی چریکی بیش از هر روش دیگری بر استفاده هوشمندانه از منابع و موقعیت ها تاکید دارد. به همین دلیل، این رویکرد برای کسب وکارهای کوچک و متوسط که نمی توانند هزینه های گزاف تبلیغات سنتی یا دیجیتال را بپردازند، بسیار مناسب است.
0 دیدگاه